ರಾಜ ಧರ್ಮ 'ರಾಜತ್ವದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ'

ರಾಜಧರ್ಮ ಲೇಖನ ಸರಣಿ 1.2

ಅದ್ಯಾಯನಾತ್ಮಕ ಲೇಖನ ಸರಣಿ ನಿರೂಪಣೆ: ಶ್ರೀರಾಮ ಸುರೇಶ್ ಹೆಗಡೆ 

ರಾಜತ್ವದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ರಾಜನ ಆಳವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಸ್ಫುಟವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ,

ಕಾಲೋ ವಾ ಕಾರಣಂ ರಾಜ್ಞೋ ರಾಜಾ ವಾ ಕಲಾಕಾರಣಮ್ । ಇತಿ ತೇ ಸಂಶಯೋ ಮಾಭೂದ್ರಜಾ ಕಾಲಸ್ಯ ಕಾರಣಮ್ ॥6॥

ಕಾಲೋ ವಾ ಕರಣಂ ರಾಜ್ಞೋ ರಾಜಾ ವಾ ಕಲಾಕಾರಣಮ್. ಇತಿ ತೇ ಸಂಶಯೋ ಮಾಭೂದ್ರಜಾ ಕಾಲಸ್ಯ ಕಾರಣಮ್ ।।

ಅರ್ಥ: ರಾಜನು ಯುಗವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವನೋ ಅಥವಾ ರಾಜನನ್ನು ಮಾಡುವ ಯುಗವೋ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ಸಂದೇಹಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ರಾಜನು ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾಗಿ ಯುಗದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ. ಏಕೆಂದರೆ, ಯಾವುದೇ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದರೂ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅಥವಾ ಸಮಾಜದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಆಡಳಿತಗಾರನೇ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜನರು ಸದ್ಗುಣಶೀಲರೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಡಳಿತಗಾರನ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಅವನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ, ಕಾನೂನಿನ ನಿಯಮ .

ಯಥಾ ರಾಜಾ ತಥಾ ಪ್ರಜಾ |

ಧರ್ಮದ ಜಾರಿಯು ರಾಜ ಧರ್ಮದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಅದನ್ನು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಧರ್ಮ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಕಾಮವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾದ ಧರ್ಮದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಜವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ರಾಜ (ರಾಜ್ಯ) ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಹೀಗೆ ರಾಜಾಧರ್ಮವನ್ನು ಸಾರಿದ ರಾಜಧರ್ಮವೇ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿತ್ತು. ಮಹಾಭಾರತದ ಶಾಂತಿ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದು ಹೇಳುತ್ತದೆ 'ಎಲ್ಲ ಧರ್ಮಗಳು ರಾಜ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಂಡಿವೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಇದು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಧರ್ಮವಾಗಿದೆ. 

ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಃ ಸೋಪಧರ್ಮಾಸ್ತ್ರಯಾಣಾಂ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮಾದಿತಿ ವೇದಾ ಚ್ಛ್ನಾಮಿ॥೨೪॥ ಧರ್ಮೇಷು ಸರ್ವಾನ್ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾನ್ ಸಮ್ಪ್ರಲೀನಾನ್ ನಿಬೋಧ । (ಮಹಾ. ಶಾನ್ ಪರ್ವ. 63.24-25)

ಸರ್ವೇ ಧರ್ಮಃ ಸೋಪಧರ್ಮಾಸ್ತ್ರಯಾಂ ರಾಜ್ಞೋ ಧರ್ಮಾದಿತಿ ವೇದಾಚ್ಛ್ರಣೋಮಿ ॥24॥... ಏವಂ ಧರ್ಮಾನ್ ರಾಜಧರ್ಮೇಷು ಸರ್ವಾನ್ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾನ್ ಸಮ್ಪ್ರಲೀಬೋಧನ್ । (ಮಹಾ. ಶಾನ್ ಪರ್ವ. 63.24-25)